Dagelijks opinie, nieuws en achtergronden

Login voor direct volledige toegang tot de site

Er is een ‘robuust verband’ tussen het gebruik van laaggedoseerd quetiapine en cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit. Dat is de conclusie van de Deense onderzoekers Mikkel Højlund e.a. in World Psychiatry.

In de standaarddoses die worden gebruikt voor de behandeling van schizofrenie of bipolaire stoornis is quetiapine in verband gebracht met gewichtstoename en verhoogde niveaus van totaal cholesterol en LDL-cholesterol. Maar het middel wordt, ook in Nederland, vaak offlabel in lage doses voorgeschreven als alternatief voor hypnotische, sedatieve of anxiolytische doeleinden. De risico’s van deze dosering waren tot dusver onbekend.

Højlund e.a. vergeleken gegevens van laaggedoseerde quetiapinegebruikers met gebruikers van slaapmiddelen (zogeheten Z-medicatie, zoals zolpidem en zopiclon) over de periode 2003 tot 2017, allen (leeftijd van 18-85 jaar) zonder een voorgeschiedenis met ischemische beroerte, myocardinfarct, kanker en ernstige psychische aandoeningen. In totaal vergeleken ze een cohort van 60.566 laaggedoseerde quetiapinegebruikers met 454.567 gebruikers van deze slaapmiddelen.

Højlund e.a. vonden een verhoogde risico op cardiovasculaire sterfte, terwijl ze een verhoogd risico op niet-fatale ischemische beroerte vonden bij continue behandeling met laaggedoseerd quetiapine en geen toename van het risico op niet-fataal myocardinfarct.

Na een aantal statistische correcties ging het om 558 sterfgevallen op 60.564 quetiapinegebruikers versus 2903 sterfgevallen op 454.552 slaapmiddelgebruikers. Dat komt volgens de onderzoekers overeen met een hazardratio van 1,90. Ook een separate vergelijking met het gebruik van SSRI’s pakte in dat opzicht ongunstig uit voor laaggedoseerde quetiapine.

Volgens Højlund e.a. zijn de risico’s het hoogst bij continue behandeling, en bij vrouwen en ouderen. Advies: ‘Op basis van deze bevindingen stellen we voor om offlabel laaggedoseerde quetiapine voor sedatieve of hypnotische doeleinden te ontmoedigen.’

Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) riep eerder al op het middel, dat AstraZeneca verkoopt onder de naam Seroquel, niet te gebruiken, omdat er geen wetenschappelijk bewijs is dat het de slaapkwaliteit verbetert.

Henk Maassen (1958) is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

11 reacties Plaatsvervangend schaam ik me voor het gedrag van in het stuk genoemde arts...

4 reacties Ik heb wat meer moeite met het tuchtrecht. Ik ben berispt, kan ik mee leven...

8 reacties Het zal voor de sociaal geneeskundigen bevreemdend overkomen, dat een ortho...

Meld u aan voor de nieuwsbrief en ontvang elke avond het laatste nieuws uit de gezondheidszorg in uw mailbox.

Lees Medisch Contact op uw tablet of smartphone. Download voor iOS of Android.

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.